Bản Ngã

Khi chúng ta yêu thương, khi chúng ta cảm thấy được tình yêu thương, cho dù đối với một con người, một con vật, một bông hoa hoặc một buổi hoàng hôn, thì chúng ta được thoát ra khỏi chính mình. Những ham muốn của chúng ta, những sợ hãi và nghi ngờ của chúng ta tan biến  hết. Nhu cầu được thừa nhận tan biến, ta không còn tìm cách để so sánh mình với những người khác nữa, để sống được nhiều hơn những người khác nữa. Tâm hồn chúng ta nổi lên trong khi tất cả chúng ta tràn đầy cảm giác này, khi ấy sự hăng hái hoan hỉ của con tim lan tỏa một cách tự nhiên để ôm hôn tất cả các chúng sinh và vạn vật trong cuộc đời.---

--- Thiếu tự tin ngăn cản ta tiếp cận với các nguồn. Khi tôi nói về các nguồn, tôi chỉ định tất cả mọi khả năng trí tuệ, lý trí hoặc thân thể, tất cả mọi kỹ năng của chúng ta, tất cả sức lực mà chúng ta đang có trong mình, ở đâu đó trong ta mà ta không thường xuyên sử dụng chúng. Các bạn sẽ ngạc nhiên khi nhận thấy rằng các bạn có trong mình nhiều nguồn hơn các bạn tưởng đấy. ---

--- Alice cảm thấy lòng tự ái bị tổn thương ở mức độ cao nhất. Anh xem cô là gì mới được chứ? Chỉ biết quan tâm đến món sô-cô-la nhuyễn thôi ư?

Cô - người vốn rất tự hào với chức danh tư vấn của mình. Cô - người vốn luôn được tôn trọng trong lĩnh  vực của mình. Cô - người đàm phán để đoạt được một hợp đồng quốc tế khủng. Cô – người hàng ngày kiến lập những lời cố vấn gây tác động ảnh hưởng đến hàng ngàn khách hàng...

- Nói lại cho em biết anh có bao nhiêu con chiên?

Anh so vai tỏ dấu hiệu bất lực.

- Chẳng thể làm được gì đâu. Một sự nghiệp bị lỡ dở, quên đi thôi.

Cô chợt cảm thấy mình như một đứa trẻ cứ ngỡ có khả năng bơi qua một cái hồ, và người ta khiến nó hiểu rằng nó bị mắc lừa hoàn toàn.

Lần cuối cùng khi có người đã dự báo trước sự thất bại dành  cho cô, là khi cô vừa bước chân vào công ty với tư cách là thực tập sinh. Cô đã dám trình bày những đề xuất cho một khách hàng trong khi cô chỉ được coi là đảm nhận viết báo cáo ở các cuộc họp. Người ta đã nhẹ nhàng chỉnh đốn cô: đề xuất của cô không trụ được, khách hàng chắc sẽ không muốn. Cô đã khăng khăng nài nỉ, tin chắc vào giá trị những ý tưởng của cô, và đã chiến đấu để có quyền được giới thiệu chúng cho khách hàng. Đề xuất đó đã không chỉ được chấm mà sự áp dụng chúng vào thực tế đã mang lại một thành công vang dội. Đợt thực tập của cô đã được chuyển thành CDI(1).

Tôi không nghĩ là em tinh thông trong các vấn đề về tinh thần đâu. Thật khó nuốt trôi...

(1). CDI: Contrat à durée indéterminnée: Hợp đồng làm việc vô thời hạn. ---

--- Espicète đã nói “Người ta sẽ hủy hoại bạn bắt đầu từ lúc bạn cho rằng người ta hủy hoại bạn”. Nhưng để phán xét một tình hình, cần phải có khả năng phóng mình vào thời tương lai để có một cái nhìn tổng thể lên toàn bộ sự kiện đang được nói tới, những hậu quả thực sự của nó, những gì mà nó dù sao cũng đã đem lại cho chúng ta, những gì mà nó đã tránh được cho chúng ta, và những gì mà chúng ta đã lĩnh hội được qua sự kiện đó... Chỉ với sự bình tâm suy nghĩ lại và chiêm nghiệm thì ta mới có thể biết được tất cả mọi điều.---

--- Nhưng sau một hồi, xuất hiện một thứ cảm giác hoàn toàn xa lạ trào dâng trong cô. Một thứ tình cảm “đã thấy”.

Những lời răn dạy huyền bí mà cô đang đọc nhắc cô nhớ đến những lời răn dạy khác cũng hoàn toàn huyền bí,những lời mà cô ép mình đọc và đọc đi đọc lại mà vẫn không sao thực sự hiểu chúng một cách tường tận, những lời nói đôi khi hoàn toàn kỳ lạ mà cô còn chế giễu chúng.

Những lời răn của chúa Jésus.

Làm sao điều ấy lại có thể chứ?  Hai người sống cách nhau sáu thế kỷ, sáu thế kỷ và hàng ngàn kilomet, vào những thời kỳ mà hiếm khi người ta đi du lịch  xa, và còn trước khi người ta phát minh ra máy in rất lâu...

Bối rối trước khám phá của mình, cô chạy đi tìm cuốn Kinh thánh Luật dân sự của mình, và đọc lại ngay từ đầu cuốn Đạo Đức Kinh để truy tìm tất cả mọi sự giống nhau.

Dần dần cô phát hiện ra, cô ghi lại và theo từng bước, sự ngạc nhiên của cô biến thành niềm hứng thú khi cô đánh giá mức độ khám phá của mình.

Thi thoảng, những lời của chúa Jésus giống như sự hưởng ứng cho lời của Lão Tử, như thể ngài trả lời nhà hiền triết:

Lão Tử: Tâm hồn ta là tâm hồn của kẻ có trí tuệ đơn giản.

Jésus: Phước thay những kẻ nghèo nàn về trí tuệ.

Ở những đoạn khác, các câu nói của hai người hoàn toàn như nhau:

Lão Tử: Khi thánh nhân đã cho đi tất cả, họ lại còn có nhiều hơn nữa.

Jésus: Hãy cho đi, các người sẽ nhận về nhiều hơn thế cả trăm lần.

Ngay cả những lời nói khó hiểu nhất, những điều khó chấp nhận nhất, thì cũng rất gần gũi với nhau:

Lão Tử: Lấy về mình những nhơ bẩn của vương quốc [...] đó chính là vua của tất cả.

Jésus: Phước thay nếu người ta phỉ nhổ dè bỉu con.

Đôi khi từ ngữ khác nhau, nhưng ý tưởng giống nhau:

Lão Tử: Thánh nhân không có ham muốn gì khác ngoài việc không ham muốn gì.

Jésus: Hãy chăm chú vào cầu nguyện, để không bị sa vào cám dỗ.

Ta tìm thấy cũng một lời kêu gọi hãy sống nhún nhường, tự hạ mình:

Lão Tử: Kẻ nào tự đặt ra chỗ sáng thì mãi mãi tăm tối. Kẻ nào thỏa mãn về mình không được đánh giá cao.

Jésus: Nếu ta tự tôn vinh bản thân mình, vinh quang của ta không đáng giá gì hết.

Lão tử: Tự đặt mình vào vị trí cuối cùng, thánh nhân ở vị trí hàng đầu [...] Kẻ  nào mạnh và lớn thì đứng trong vị trí thấp.

Jésus: Ai đó đứng lên thì sẽ bị hạ thấp xuống.

Cả hai người đều lấy làm tiếc cho khó khăn khi đưa vào vận hành những ý tưởng của mình:

Lão Tử: Những lời dạy của ta đều rất dễ hiểu, rất dễ làm theo, nhưng con người không thể hiểu chúng và không thể làm theo chúng.

Jésus: Tại sao các người cứ gọi ta là “Lạy Chúa, Lạy Chúa!” nhưng lại  không thực hiện những gì ta nói?

Cả hai người đều cảnh báo về nguy cơ bị vật chất ám ảnh...

Lão Tử: Không có tai ương nào tồi tệ hơn ham muốn được sở hữu.

Jésus: Thật là khó cho những kẻ giàu có bước vào Vương quốc của Thiên chúa!

…với thi thoảng những câu ẩn dụ rất cùng họ hàng, những từ rất gần gụi với nhau:

Lão Tử: Một căn phòng đầy vàng bạc và đồ trang sức không thể giữ được. Tự cao tự hào bởi vì ta tràn đầy sự giàu có và danh dự, luôn thu hút về mình điều bất hạnh. Khi việc hữu ích được hoàn thành và khi danh vọng xuất hiện thì nên rút lui: Đó là Đạo Trời.

Jésus: Đừng ky cóp gom góp làm giàu trên trần gian, những con sâu và gỉ sét sẽ phá hủy chúng, bọn trộm cắp sẽ đột nhập và lấy đi, mà hãy gom góp những vật báu trên trời, nơi sẽ chẳng có sâu lẫn gỉ sét phá hủy, và là nơi mà bọn trộm cắp không đột nhập và lấy đi. Bởi ở đó sẽ là vật báu của các con, cũng tại đó sẽ là tâm hồn các con.

Cũng cùng một lời khuyến khích nên tìm lại một tâm hồn con trẻ:

Lão Tử: Kẻ nào chứa đựng trong mình sự vĩ đại của Đức hạnh thì giống như một đứa trẻ sơ sinh mà những loài thú độc không cắn, những loài thú dữ không ăn thịt, những loài chim săn mồi không cắp đi.

Jésus: Người nào tự biến mình khiêm nhường như một đứa trẻ nhỏ thì sẽ vĩ đại nhất trong Vương quốc các vị thần.

Họ thậm chí còn chia sẻ cùng một nhận định về cái chết:

Lão Tử: Kẻ nào chết mà không ngừng tồn tại thì đã trở thành bất tử.

Jésus: Nếu hạt lúa mạch không rơi xuống đất và không chết, nó sẽ cô độc: nhưng nếu nó chết, thì nó sẽ đem lại rất nhiều hạt mạch khác [...] Kẻ nào tìm cách cứu sống cuộc sống của mình thì hắn sẽ mất nó, và người sẽ mất đi cuộc sống của mình thì sẽ tìm lại được nó.

Tối hôm đó, Alice đi nằm mà trí tò mò bị kích thích tột độ.

Hoặc chúa Jésus đã trích rút những ý tưởng của Lão Tử, hoặc những lời răn dạy của họ, vốn đều rất rối rắm đối với cô, chứa đựng một sự thật căn bản hết sức, đến nỗi mà sự thực ấy đã trở thành phổ quát toàn cầu...

Và quả thực như vậy, cô sẵn sàng quyết tâm giải mã điều ấy. ---

--- Tôi sẽ ngộp thở… Nếu tôi chất lên mình tất cả những thứ ấy, người ta thậm chí không thể nhìn thấy tôi được.

Buổi tối, một ly rượu mận trên tay, vỏ chai đã gần rỗng ở bên cạnh, áp lực đã giảm, bà suy ngẫm về ý nghĩa của những cụm từ đã thoát ra từ miệng mình trong thời khắc nóng giận ấy.

Của cải khiến ta xa rời chính bản thân mình.

Ta càng trau chuốt hình ảnh mình thì ta càng bóp ngạt chính con người mình. ---

--- Cô cứ đi nhơn nhởn như thế qua các phòng, các tầng trong cửa hàng, như thể cô đang bay trong không gian và từ trạng thái tồn tại ấy, cô cảm thấy đang dần dần ló ra một cảm giác tự do, một sự tự do nhẹ nhàng và êm ái, một cảm giác miên man tỏa ra từ đáy ruột gan cô, giải thoát cô hoàn toàn khỏi áp lực thường nhật của vẻ bề ngoài. Cô buông thả mình để nhấm nháp cảm giác lạ lùng và mới mẻ này, thưởng thức nó, và bất ngờ cô cảm thấy mình đang sống, sống một cách thực sự. ---

--- Yêu thương, đó đã là tự yêu thương chính bản thân mình rồi. Yêu thương bản thân đem đến một sức mạnh để không bị tổn thương trước những châm chọc mà bản ngã của những người khác phóng ra, và để không cho bản ngã của chính ta khởi động đáp trả lại chúng. Yêu thương, đó là yêu thương người khác trong lúc phân biệt được bản chất con người nấp sau một bản ngã, đôi khi gây khó chịu, và khi ấy ta sẽ thấy bản ngã đó tự tan đi. Yêu thương, đó là tìm thấy sức mạnh để yêu thương cả kẻ thù của mình, và biến họ thành đồng minh. Yêu thương, đó là yêu cuộc sống dẫu có những muộn phiền và khó khăn, và khám phá rằng chúng chỉ là những công cụ cho sự buông bỏ của chúng ta, của sự trưởng thành và tỉnh  thức của chúng ta mà thôi. Tình yêu là chìa khóa cho tất cả. Là bí mật của thế giới. ---